Zeytinin başkenti Akhisar'da 6. hasat şenliği

24-26 Ekim 2014 tarihlerinde Manisa'nın Akhisar ilçesinde zeytin hasadı şenliğinin altıncısı sağanak yağmurun bereketi altında gerçekleşti. Artık sofralık zeytin dendiğinde ürün kalitesi ve lezzetiyle Gemlik'ten önce aklımıza Akhisar gelecek. Akhisar bölgesi zeytinyağının nefaseti de bir başka…

 3 milyon kayıtlı ağacı, irili ufaklı 300 den fazla zeytin ve zeytinyağı firması ve 20 bin kişiye sağladığı gelirle sofralık zeytinin başkenti olan Akhisar’da, “6. Zeytin Hasat Şenlikleri” yılın ilk hasadı 1652 yıllık "anıt ağaç"ın bulunduğu zeytinlikte ve ilk zeytinyağının Sedat Altay tesislerinde sıkımıyla başladı.

Gerçekten de zeytin ormanlarıyla ülkemizin en fazla zeytin ağacı sayısına sahip olan bu bölgede yetişen zeytinler gerek lezzet ve ürün kalitesi gerekse verimliliği ile dikkat çekiyor. Hepimizin bildiği Gemlik zeytini, zeytinlik alanların hızla tükenmesiyle artık kalmadı. Hızlı sanayileşme ve inşaatlaşma ile benim de çocukluğumda sıkça gittiğimiz ve bildiğim eski Gemlik ve tabii ki zeytinlikler zamanla yok oldu. Ancak Gemlik bölgesinde halen zeytin işleme tesisleri oldukça fazla ve hizmet vermeye devam ediyor. Zeytin işleme tesisleri doğal olarak sofralık yeşil ve siyah zeytini Akhisar'dan alıyor, ancak işlediği zeytinin üzerine "Gemlik tipi" yazdığı için bizler de zeytinin Gemlik bölgesinden toplandığını düşünüyoruz. Oysa ülkemizin kahvaltılarda, salatalarda, kokteyllerde kullandığı ve tükettiği yeşil zeytinin yüzde 70’i Akhisar’dan toplanıyor.
Hasat şenliği Cuma akşamı Gülbeyaz Restoran’da düzenlenen akşam yemeğinde başladı. Şenliğin açılış konuşmasını yaparak davetlilere ve basın mensupmarına hitabın kısa bir konuşma yapan Akhisar Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Alper Alhat, Zeytin Hasat Şenlikleri ile zeytin ve zeytinyağı tüketimini arttırmayı amaçladıklarını kaydetti. Akhisar’da ilk hasat şenliğinin düzenlendiği 2009 yılında Türkiye’de kişi başı zeytinyağı tüketiminin 0.8 kg. seviyesinde olduğuna dikkati çeken Alhat, “Zeytin Hasat Şenlikleri ve diğer tanıtım çalışmaları sonrasında bugün zeytinyağı tüketimimiz 2 kg. seviyelerine ulaştı. Hedefimiz kişi başı zeytinyağı tüketimini 10 kg’a çıkarmak” şeklinde konuştu. Akhisar’da meyve veren 13 milyon zeytin ağacı bulunduğunu ifade eden Alhat, hedeflerinin 25 milyon zeytin ağacı sayısına ulaşmak olduğunu, üreticinin zeytin üretimini arttırması ve kalitenin yükselmesi için sofralık zeytinde kg. başına 25 kuruş prim talep ettiklerini sözlerine ekledi.
Akhisar denince akla gelen en ünlü lezzetlerden biri de “Akhisar Köftesi” tabii ki. Onu da meşhur Can Köfte sundu. Yumuşacık yuvarlak Akhisar ekmeği üzerinde ikram edilen köfteyi meşhur "Kuzu çevirme" takip etti. Soframızı ilk hasat zeytinyağı ve yeşil, siyah zeytinler süsledi. Ciğer Sarma, yani kuzu gömleğine sarılmış ciğerli iç pilav ve Ciğer Şiş de özel lezzetiyle damaklarımızı şenlendirdi. Zeytinyağı her anlamda sağlıktır, şifadır, berekettir, emektir. Yağımızın da zeytinimizin de kıymetini çok daha iyi bilmemiz gerekiyor.
Bin kişiye aşure ikram edildi
Akhisar Zeytin Hasat Şenliği’nde zeytinliklere gitmeden önce sabah kahvaltısı için Egea restoranda buluştuk. Eski bir kasaphane binasını zeytinyağı müzesine ve dünya mutfağından lezzetler sunan bir mekana dönüştüren Egea'nın sahipleri tarihi bir binayı böylece Akhisar'a yeniden kazandırmışlar. Geleneksel, yerel lezzetlerin de sunulduğu Egea'da kahvaltının en lezzetli ikramı Ege otlarıyla hazırlanmış soğanlı yumurtalı kavurmaydı. Kahvaltı sonrası bir grup müzeyi gezerken bir grup da Güneş Fayton imalathanesini gezdi. Ustaların el emeği, göz nuru ile dişbudak ağacından ürettikleri faytonlar gerçekten de göz kamaştırıcı. yolunuz Akhisar'a düşerse ki düşmeli; Güneş Fayton'a uğrayın ve bu ustalığı yerinde görün. Hasat vakti bastıran sağanak yağmur zeytinliklere girip zeytin toplamamıza izin vermese de getirdiği bereket ile zeytin üreticisinin yüzünü güldürdü...
Öğle yemeği Kırkağaç yolu üzerinde bulunan Bakır mevkiinde yer alan Fatih Köftecisi'nde yendi. Yemekler bir gece önceden yöresel tekniklerle hazırlanmış pişirilmiş düğün yemekleriydi. Bin kişiye zeytinyağı ile pişirilen kuzu ve dana kavurma, pirinç pilavı, etli nohut, göce çorbası, keşkek ve turşudan oluşan nefis bir öğle yemeği ikram edildi. Hasadın ilk günü Hicri Yılbaşı yani Muharrem ayına denk geldiği için bin kişiye mis gibi taze kaynamış aşure ikram edildi.
Akhisar Kahveciler Esnaf Odası Başkanı Erkin Güney'in tazı nar suyu ve kahve ikramı teklifini zevkle kabul ettik. Erkin Bey işletme sahibi olduğu Merkez Park’ta (burası bir aile çay bahçesi havasında mekan) bizleri içmesine doyamadığımız nar suyu ikramı ve bol köpüklü kahvelerle ağırladı. Diş kirasını da hazırlamıştı, bizi elimiz boş göndermeyip birer paket AS Türk kahvesini hediye etti.
Bin yaşının üzerinde 65 ağaç başvurusu oldu
Yemekten sonra yağmurun kesilmesi ile heyecanla görmeyi ve yapraklarına, zeytinine, dallarına dokunmayı beklediğimiz 1652 yaşındaki "Anıt Zeytin Ağacı"na gittik. Gerçekten ihtişamından etkilenmemek mümkün değil. Akhisar – Kırkağaç sınırındaki Bakır mevkiindeki 1652 yaşındaki zeytin ağacının Türkiye’nin tescil edilmiş en yaşlı zeytin ağacı olduğunu belirten Akhisar Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Alper Alhat, Akhisar ve çevresinden 65 tane ağacın bin yaşının üzerinde olduğu düşüncesiyle kendilerine köy muhtarlarından başvurular geldiğini, söz konusu ağaçların yaş tescili için çalışma başlattıklarını kaydetti. Alhat, “Bin yaşının  üzerindeki ağaçları tescil ettikten sonra bu ağaçların ürünlerinden özel sofralık zeytin ve zeytinyağı koleksiyonu hazırlayıp, tanıtım çalışmalarında kullanmak için proje geliştiriyoruz” dedi.
Zeytin, dünyada en uzun yaşayan ve ayakta kaldığı müddetçe de meyve veren değerli bir ağaç. Sulama gerektirmeden ürün vermesine rağmen son yıllarda yaşanan kuraklıklar ve özellikle yer altı sularının yetersiz kalması sebebiyle artık damla sulama yapılıyor. Zeytin yetiştiriciliğinde yüksek kalite için verimlilik ve bunun devamlılığı için nitelikli eleman gerekiyor. Özellikle zeytinin ziyan edilmeden, hasar görmeden hasat edilmesi çok önemli. Zeytin dalından koptuktan sonra tazeliğini kaybetmeden hızlıca işlenmesi gerekiyor. Zedelendiği anda havayla temas eden yağlı yapısından dolayı oksidasyon başlar ve kalite düşer. Bu bölgede hasat edilen zeytinin birkaç saat içinde işletmeye teslim edilip yağlık zeytinlerin sıkılmaya başlanması; sofralık zeytinlerin tanklara alınarak işlenmeye başlaması çok güzel.
Lezzet, sağlık, şifa ve güzellik kaynağı
Zeytinyağının yerini hiçbir yağı tutmuyor. Hepsinin yeri ayrı elbette ama çok önemli bir fark var: Zeytinyağı, zeytin meyvesinin suyudur. Hiçbir rafinasyona gerek kalmadan sıkıldıktan sonra doğrudan tüketilebilen en lezzetli ve besin değeri en yüksek yağdır. Akhisar bölgesinin yağından aldığım lezzet gerçekten farklıydı. Ne Ayvalık yağına benziyordu ne Edremit ne de Mut… Asiditesi düşük, damakta acılık bırakmayan tatlıya da salataya da uyan, ekmeğinizi banabileceğiniz nefasette.
Zeytinlerin ise yeşili de siyahı da ayrı güzel. Etli ve çekirdeğinden kolayca ayrılan bir zeytin. Zeytinin cinsi kadar salamura şekli de önemli tabii ki. Yeşil zeytinler, aynı evde uyguladığımız yöntem gibi yapılıyor. 10 gün kadar zeytinlerin her gün suyu değiştirilerek acısı alındıktan sonra tuzlu su ve limonla hazırlanmış salamura ile muhafaza ediliyor.
Bölgenin ünlü zeytinleri
Bu bölgede en ünlü sofralık zeytin cinsi Akhisar Uslu. Ardından Trilya( Gemlik tipi), Domat, Tekir, Kıvırcık, Manzelina geliyor. Tekir hem yeşil hem siyah kalamata tipi bir sofralık zeytin ve Saruhanlı Belen’de yetişiyor. Kırkağaç, Gördes ve Saruhanlı’daki büyük havuzlu işletmelerde işleniyor zeytinler. Ece, Can, Emin, İdeal, And; Bağcı, Kaanlar, Aydar bu firmalardan bazıları. Yağlarıyla da Alhatoğlu ve Necip Efendi yağları başı çekiyor.
Akhisar 36 ülkeye ihracat yapıyor
250 zeytin işleme tesisi, 36 zeytinyağı sıkım tesisi, 9 zeytinyağı dolum tesisi bulunan Akhisar’dan 36 ülkeye zeytin ve zeytinyağı ihraç ediliyor. Akhisar, 2014/15 sezonunda 113 bin ton sofralık zeytin rekoltesi bekliyor. Akhisar’ın sofralık zeytin üretim rakamı, Türkiye rekoltesinin yüzde 26’sını oluşturuyor. Akhisar, zeytinyağı üretim rakamı ise 6 bin 782 ton olarak öngörülüyor. Akhisar’da, Edremit, Trilye ve sadece Manisa yöresine özel Uslu ve Domat isimle zeytin çeşitleri 450 bin dekar alanda yetiştiriliyor. Akhisar’daki tarım arazilerinin yaklaşık yüzde 56’sı zeytin bahçelerinden oluşuyor. Akhisar 6. Zeytin Hasat Şenliği’nin ikinci gününde, Akhisar – Kırkağaç arasındaki Bakır mevkiinde bulunan 1650 yıllık anıt zeytin ağacında zeytin hasadı yapıldı. Hasat edilen zeytinler,  Sedat Altay zeytinyağı fabrikasında zeytinyağına dönüştürüldü. “Akhisar 6. Zeytin Hasat Şenliği”ne Manisa Valisi Erdoğan Bektaş, Manisa Milletvekilleri Recai Berber, Uğur Aydemir, Muzaffer Yurttaş, Sakine Öz ve KOSGEB Başkanı Mustafa Kaplan katıldı.